Πρόκειται για μια διπλωματική κίνηση με ισχυρό συμβολισμό. Λίγες εβδομάδες πριν από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, δεκαπέντε δυτικά κράτη —ανάμεσά τους η Γαλλία, ο Καναδάς, η Αυστραλία και επτά κράτη-μέλη της ΕΕ— απηύθυναν την Τετάρτη (30.07.2025) συλλογικό κάλεσμα για την αναγνώριση του Παλαιστινιακού κράτους. Πρόκειται για πίεση με δημόσιο χαρακτήρα προς το Ισραήλ, σύμφωνα με ανάλυση της βελγικής εφημερίδας L’Echo.
Η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο πήραν θέση: ο Εμανουέλ Μακρόν δεσμεύτηκε ότι θα προχωρήσει σε επίσημη αναγνώριση μέχρι τον Σεπτέμβριο, ενώ ο Κιρ Στάρμερ συνέδεσε την απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου με τη διακοπή της ισραηλινής επίθεσης στη Γάζα. Την επόμενη μέρα, το Παρίσι επανέφερε την πρωτοβουλία στη Νέα Υόρκη μαζί με 14 συμμάχους.
Ο Καναδάς ανακοίνωσε επίσης την πρόθεσή του να αναγνωρίσει την Παλαιστίνη, υπό τον όρο ότι η Παλαιστινιακή Αρχή θα προχωρήσει σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις, με αναφορά στη δέσμευση του προέδρου Μαχμούντ Αμπάς για τη διεξαγωγή γενικών εκλογών το 2026 και τη μη στρατιωτικοποίηση του μελλοντικού κράτους.
Μια αναγνώριση που κρύβει δισταγμούς
Γιατί τώρα; Το πλαίσιο είναι, φυσικά, ο πόλεμος στη Γάζα. Ο απολογισμός έχει πλέον ξεπεράσει τους 60.000 νεκρούς, σύμφωνα με τις τοπικές υγειονομικές αρχές. Όμως, όπως τονίζει στην L’Echo ο καθηγητής διεθνούς δικαίου και εμπειρογνώμονας για το παλαιστινιακό ζήτημα, François Dubuisson, η αναγνώριση αυτή λειτουργεί και ως «προπέτασμα» που καλύπτει την έλλειψη πιο ουσιαστικών παρεμβάσεων.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, για παράδειγμα, εξακολουθεί να αρνείται να αναστείλει τη συμφωνία σύνδεσης με το Ισραήλ, ενώ η Γερμανία απέρριψε την πρόταση της Κομισιόν για πάγωμα των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων σε ισραηλινές start-up.
Μέχρι στιγμής, μόνο 12 από τα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν αναγνωρίσει την Παλαιστίνη, τα περισσότερα πριν την ένταξή τους στην Ένωση. Ωστόσο, 148 από τα 193 κράτη του ΟΗΕ την έχουν ήδη αναγνωρίσει. Η επιθετικότητα του Ισραήλ στη Γάζα ώθησε χώρες όπως η Ισπανία, η Ιρλανδία, η Νορβηγία, η Σλοβενία και η Αρμενία να προχωρήσουν σε επίσημη αναγνώριση το 2024.
Η L’Echo σημειώνει ότι η αναγνώριση της Παλαιστίνης είναι συχνά θέμα εσωτερικής πολιτικής. Στο Βέλγιο, για παράδειγμα, έχει προκαλέσει εντάσεις εντός της κυβερνητικής συμμαχίας «Αριζόνα».
Ένα κράτος με ατελή χαρακτηριστικά;
Από νομική σκοπιά, η αναγνώριση ενός κράτους προϋποθέτει πληθυσμό, εδαφική επικράτεια και δημόσια εξουσία. Όμως η Παλαιστινιακή Αρχή δεν ασκεί έλεγχο στη Λωρίδα της Γάζας, ενώ η κυριαρχία της στη Δυτική Όχθη είναι περιορισμένη λόγω του εποικισμού.
Ωστόσο, η Διεθνής Δικαιοσύνη αποφάνθηκε το 2024 ότι η ισραηλινή κατοχή είναι παράνομη, κάτι που δίνει στους κράτη τη νομική βάση να αναγνωρίσουν την Παλαιστίνη στο όνομα του δικαιώματος αυτοδιάθεσης.
Περιορισμένος ο πραγματικός αντίκτυπος
Η ουσιαστική επίδραση αυτής της αναγνώρισης είναι πολύ περιορισμένη, σύμφωνα με τον Dubuisson. «Πρόκειται για κράτη που ήδη αναγνωρίζουν την Παλαιστίνη ντε φάκτο», λέει. Υπάρχει ήδη Παλαιστίνιος πρέσβης στο Παρίσι και στις Βρυξέλλες, ενώ η Γαλλία έχει ψηφίσει υπέρ της ένταξής της στον ΟΗΕ.
Ωστόσο, αυτή η δυναμική μπορεί να αποκτήσει σημασία εάν συνοδευτεί από πιο απτά μέτρα, όπως οικονομικές κυρώσεις. Παρά τις ισραηλινές διαμαρτυρίες, οι εμπορικές και πολιτικές σχέσεις του Ισραήλ με τις ευρωπαϊκές χώρες παραμένουν στενές και προνομιακές.
ΠΗΓΗ newsit.gr