Στις εργασίες της Επιτροπής Πολιτικών Υποθέσεων του Συμβουλίου της Ευρώπης, που πραγματοποιούνται στο Κολυμπάρι Χανίων, 26 και 27 Μαΐου 2025, συμμετέχει ο πρώην Πρωθυπουργός και Γενικός Εισηγητής για θέματα Δημοκρατίας του Συμβουλίου της Ευρώπης, Γιώργος Α. Παπανδρέου.
Απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων ο Γιώργος Α. Παπανδρέου, τόνισε ότι, η Επιτροπή αυτή αποτελεί θεμελιώδη μηχανισμό για την παρακολούθηση και αξιολόγηση της πορείας της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου στα κράτη-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης. Έννοιες που, όπως όλοι βιώνουμε, υπονομεύονται συστηματικά στις μέρες μας. Εδώ, από τα Χανιά, στέλνουμε ένα μήνυμα αγωνίας, αλλά και εγρήγορσης. Ο αγώνας για δημοκρατία είναι καθημερινός, δεν τελειώνει ποτέ.
Η τεράστια οικονομική ανισότητα αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα εμπόδια για τη λειτουργία της δημοκρατίας. Χωρίς ισότητα, ακόμα και οικονομική, δεν μπορεί να υπάρξει πραγματική δημοκρατία. Η υπερσυγκέντρωση πλούτου μετατρέπεται σε πολιτική δύναμη που εξαγοράζει, επηρεάζει, διαφθείρει και αιχμαλωτίζει θεσμούς, από τη Δικαιοσύνη μέχρι τη Δημόσια Τάξη, τα ΜΜΕ και τον πολιτισμό. Αυτά τα φαινόμενα δεν είναι μακρινά, αφορούν και την Ελλάδα.
Μιλώντας για τις σχέσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης με το Κογκρέσο των ΗΠΑ, αναφέρθηκε στην πρωτοβουλία του για την ανάπτυξη ενός σταθερού και ουσιαστικού διαλόγου με τις δημοκρατικές δυνάμεις των ΗΠΑ, επισημαίνοντας ότι, είναι κρίσιμο να συνεργαστούμε με όσους, και εκεί, υπερασπίζονται τις αξίες της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Παράλληλα, είπε, πρέπει να αναγνωρίσουμε και την ανησυχητική οπισθοδρόμηση που παρατηρείται στη δημοκρατία της πιο ισχυρής χώρας του κόσμου.
Σε ό,τι αφορά στις παγκόσμιες κρίσεις και συγκρούσεις, ο πρώην Πρωθυπουργός έκανε λόγο για τον αυταρχισμό που οδηγεί σε τραγωδίες όπως αυτή στη Γάζα, αλλά και την επιθετική πολιτική της Ρωσίας απέναντι στην Ουκρανία, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για δημοκρατικές λύσεις και ειρηνική συνύπαρξη.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στην ελευθερία του Τύπου, σημειώνοντας ότι αυτή υπονομεύεται τόσο από τη συγκέντρωση εξουσίας και πλούτου όσο και από τη λειτουργία των social media. Οι αλγόριθμοι δεν ενισχύουν τον πολιτικό διάλογο. Αντίθετα, εντείνουν τον διχασμό και ευνοούν τις ακραίες φωνές, μακριά από τις αναγκαίες ριζικές αλλαγές που χρειάζεται η δημοκρατία.
Αναφερόμενος στα όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα, έκανε λόγο για υπονόμευση του κράτους δικαίου και των δημοκρατικών θεσμών από μια ολιγαρχία και μια συγκεντρωτική αντίληψη διακυβέρνησης που δεν οδηγεί τη χώρα μπροστά. Επεσήμανε την έλλειψη διαβούλευσης και συμμετοχής των πολιτών και ανέδειξε ως παράδειγμα το ζήτημα της ενέργειας, τονίζοντας πως η ενέργεια θα μπορούσε να είναι σχεδόν δωρεάν στην Ελλάδα, εάν υπήρχε εκδημοκρατισμός των ενεργειακών πόρων και κατάλληλες δημόσιες επενδύσεις, μακριά από το ολιγοπώλιο των ολιγαρχών.
Τέλος, επανέλαβε την ανάγκη να αξιολογούνται όλες οι χώρες του Συμβουλίου της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, ως προς την ποιότητα του κράτους δικαίου και της δημοκρατίας. Η έλλειψη κράτους δικαίου και η ανισότητα είναι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Η έλλειψη δημοκρατίας και κράτουςδικαίου χτυπά και την τσέπη μας. Γιατί χωρίς να έχει λόγο ο πολίτης, συγκεντρώνεται η δύναμη στους λίγους και ισχυρούς με άμεσες επιπτώσεις στην οικονομική κατάσταση του καθενός. Και τελικά, πλήττεται ο πολίτης και στην καθημερινότητά του. Γι’ αυτό, ο αγώνας για τη δημοκρατία είναι και αγώνας για κοινωνική δικαιοσύνη και ισότητα.