Στην Πανελλαδική εκδήλωση του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 1 Ιουνίου 2025 στο ξενοδοχείο Divani Caravel, ο πρόεδρος του κόμματος, Νίκος Ανδρουλάκης, ανέπτυξε το όραμα και τις προτάσεις του για έναν νέο ρόλο της Αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα..
Ο Νίκος Ανδρουλάκης τόνισε ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποτελεί θεσμική κατάκτηση της Δημοκρατίας και όχι διαχειριστική λεπτομέρεια, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για θεσμική ενδυνάμωση και ανασυγκρότησή της. Επισήμανε ότι η Ελλάδα των τελευταίων δεκαετιών χαρακτηρίζεται από ανισότητες και πρότεινε τη δημιουργία μιας πολυκεντρικής χώρας με ισχυρή Αυτοδιοίκηση και περιφερειακή ανάπτυξη.
Άσκησε κριτική στην κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, κατηγορώντας την για έλλειψη πολιτικής βούλησης και προώθηση ενός “επιτελικού κράτους” αντί για ένα συμμετοχικό κράτος. Αναφέρθηκε συγκεκριμένα στην πρόταση αλλαγής του εκλογικού συστήματος στην Αυτοδιοίκηση ως παράδειγμα κομματικής σκοπιμότητας.
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ παρουσίασε προτάσεις για τη θεσμική ενδυνάμωση της Αυτοδιοίκησης, εστιάζοντας στη μετατροπή των περιφερειών σε επενδυτικούς και παραγωγικούς πυλώνες. Επίσης, υπογράμμισε την ανάγκη για οικονομική αυτοδυναμία των δήμων, προτείνοντας τη μερική είσπραξη του ΕΝΦΙΑ και του τέλους διαμονής παρεπιδημούντων, καθώς και την ενίσχυση των ενεργειακών κοινοτήτων για την επίτευξη ενεργειακής αυτονομίας.
Η ομιλία Νίκου Ανδρουλάκη
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την παρουσία σας σε μια εκδήλωση που αφορά έναν από τους βασικότερους πυλώνες της δημοκρατίας μας, την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Την Τοπική Αυτοδιοίκηση που της έδωσε πνοή και θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας η παράταξή μας.
Την Τοπική Αυτοδιοίκηση την οποία βλέπουμε τώρα να περιφρονεί η Νέα Δημοκρατία, που θέλει να σας οδηγήσει να γίνετε ο κυματοθραύστης των δικών της πολιτικών αποτυχιών.
Για αυτό, λοιπόν, ξεκινάμε τον διάλογο που θα δημιουργήσει συνθήκες μιας νέας μεγάλης μεταρρύθμισης, που θα σας κάνει πιο αυτόνομους και πιο ισχυρούς, για να υπηρετείτε τον πολίτη και την κοινωνία όπως εμείς θέλουμε. Όπως θέλει ο προοδευτικός κόσμος της χώρας.
Βρισκόμαστε σήμερα μπροστά σε μια υπαρξιακή πρόκληση για τη χώρα μας. Την πρόκληση να οικοδομήσουμε το κράτος μας σε πιο γερές βάσεις. Με περισσότερη δικαιοσύνη, συμμετοχικότητα και ανθεκτικότητα.
Στόχοι μας είναι:
- Πρώτος μεγάλος και στρατηγικός εθνικός στόχος είναι μία απάντηση στο μείζον ζήτημα του Δημογραφικού. Εάν δεν βρούμε μία λύση, δεν θα λέμε πια ότι είμαστε στο χείλος του γκρεμού, αλλά θα είμαστε μέσα στον γκρεμό χωρίς να μπορούμε να ανατάξουμε την πατρίδα μας μελλοντικά.
- Η αποτροπή ερήμωσης της περιφέρειας και των χωριών μας. Όλοι έχουμε μία παρόμοια εμπειρία. Τα χωριά μας σιγά-σιγά μετατρέπονται σε φαντάσματα, με ελάχιστους κατοίκους. Ακόμη και τα τελευταία χρόνια βλέπουμε, παρόλα τα μεγάλα ευρωπαϊκά προγράμματα που μπορούσαν να αξιοποιηθούν με κατάλληλο τρόπο, αυτή η ερήμωση να συνεχίζεται χωρίς να υπάρχει εμπόδιο.
- Η μείωση των τεράστιων περιφερειακών ανισοτήτων. Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά. Υπάρχουν μεγάλες ανισότητες εντός της χώρας και δεν είναι μόνο οι κοινωνικές. Είναι και οι περιφερειακές. Και αυτό, βέβαια, κλιμακώνεται ακόμη και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
- Η βελτίωση της ποιότητας ζωής στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Όλα αυτά έχουν ένα μεγάλο στρατηγικό πλαίσιο: Οι επόμενες γενιές να νιώθουν ότι υπάρχει προοπτική και ελπίδα για μείνουν εδώ στην πατρίδα μας και να οικοδομήσουν με σταθερότητα το μέλλον τους. Βλέπουμε ότι το πρόβλημα του δημογραφικού δεν είναι μόνο η υπογεννητικότητα. Είναι και η εσωτερική και η εξωτερική μετανάστευση. Όλοι αυτοί οι στόχοι υπηρετούν μια πατρίδα βιώσιμη, ανταγωνιστική και κοινωνικά δίκαιη, ώστε να μείνουν εδώ οι επόμενες γενιές Ελλήνων και να δημιουργήσουν την Ελλάδα του μέλλοντος.
Βεβαίως εύλογα θα ρωτήσει ο πολίτης: Όλα αυτά που σχεδιάζετε και οραματίζεστε πώς θα γίνουν πράξη; Με ποιο κράτος; Αυτή είναι η μεγάλη ερώτηση. Ποιο κράτος θα υλοποιήσει αυτές τις εξαγγελίες;
Σίγουρα όχι το «επιτελικό» κράτος, το κράτος-λάφυρο της Νέας Δημοκρατίας. Αυτό απέτυχε παταγωδώς. Αυτό είναι η ρίζα του προβλήματος.
Η απάντησή μας είναι ξεκάθαρη: Αυτό το νέο ξεκίνημα της χώρας δεν μπορεί να γίνει ούτε από τα περίκλειστα τείχη των υπουργείων ούτε από τις γυάλινες αίθουσες των συμβούλων της εξουσίας.
Αυτό το ξεκίνημα μπορεί να γίνει μόνο με ισχυρούς θεσμούς που θα έχουν στο επίκεντρο την κοινωνία, συζητούν, συνδιαλέγονται με την κοινωνία και συνδιαμορφώνουν τις πολιτικές. Ένας από τους κρισιμότερους θεσμούς που καθημερινά δίνει αγώνα διπλά στον πολίτη είναι ο δικός σας θεσμός, αυτός που υπηρετείτε, η τοπική αυτοδιοίκηση, που εμείς θέλουμε ως ΠΑΣΟΚ να γίνει πιο λειτουργική και πιο ισχυρή.
Αλλά το πρόβλημα δεν είναι μόνο αυτό. Είναι και η περιφερειακή ανάπτυξη. Γιατί αυτά τα δύο πάνε μαζί. Σήμερα, τι είναι η περιφερειακή ανάπτυξη; Ένα συμπλήρωμα σε ένα κεντρικό σχέδιο. Είναι η αναγκαία συνθήκη για μια Ελλάδα που δεν θα χωρίζεται σε προνομιούχες και μη προνομιούχες ζώνες. Για μια Ελλάδα που δεν θα έχει πολίτες δύο ταχυτήτων. Μια Ελλάδα που δεν θα ζει με τον φόβο της ερήμωσης, αλλά με την ελπίδα της αναγέννησης.
Γιατί, φίλες και φίλοι, η εγκατάλειψη της περιφέρειας είναι μια ήττα του δημοκρατικού σχεδιασμού. Μην το ξεχνάμε αυτό. Για αυτό ήταν στο επίκεντρο των δικών μας προοδευτικών, σοσιαλιστικών επιλογών η περιφερειακή ανάπτυξη. Γιατί είναι στοίχημα δημοκρατίας, είναι στοίχημα κοινωνικής δικαιοσύνης. Γιατί, όπως είπα και προηγουμένως, το μεγάλο παρεπόμενο της διάστασης αυτού του προβλήματος δεν είναι άλλο από τη φυγή των νέων. Για αυτό εν τέλει αυτή είναι στο επίκεντρο των πολιτικών μας. Η φυγή των νέων μας, από τη Φλώρινα μέχρι τη Σάμο, από τη Δράμα μέχρι τη Ζάκυνθο είναι μια κραυγή αγωνίας για ένα μέλλον που πρέπει να αλλάξει. Για ευκαιρίες που δεν ήρθαν ποτέ.
Ας μην κρυβόμαστε. Η Ελλάδα των τελευταίων δεκαετιών είναι μια άνιση Ελλάδα. Και η ανισότητα αυτή δεν είναι μόνο κοινωνική ή εισοδηματική. Είναι και γεωγραφική. Είναι το αποτέλεσμα ενός παρωχημένου μοντέλου συγκεντρωτικής ανάπτυξης που αντιμετώπισε την περιφέρεια ως συμπλήρωμα της πρωτεύουσας. Που έπνιξε τη δημιουργικότητα της τοπικής κοινωνίας και της τοπικής οικονομίας, κάτω από τόνους γραφειοκρατίας, αδιαφάνειας και εξάρτησης.
Φίλες και φίλοι,
Εμείς προτείνουμε έναν άλλο δρόμο σε όλα τα κρίσιμα και μεγάλα ζητήματα που αντιμετωπίζει ο ελληνικός λαός. Απέναντι στις σημερινές συντηρητικές επιλογές της Νέας Δημοκρατίας που δεν αγγίζουν τη ρίζα του προβλήματος, αλλά ΕΙΝΑΙ η ρίζα του προβλήματος -τρανό παράδειγμα το στεγαστικό- εμείς δείχνουμε έναν άλλο δρόμο. Ένα δρόμο που σε κάθε ζήτημα υπάρχει λύση. Λύση που έχει αξιοποιηθεί και έχει φέρει αποτελέσματα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Παράδειγμα, η στέγαση.
Εδώ και χρόνια μιλάμε για ένα σχέδιο που το κράτος, μαζί με εσάς, -την Τοπική Αυτοδιοίκηση-, δημιουργεί ένα πλαίσιο κοινωνικών κατοικιών, δημιουργεί ζώνες πίεσης, βάζει κριτήρια στη βραχυχρόνια μίσθωση και στην golden visa και εν τέλει αποκλιμακώνει τα ενοίκια, κάνοντας τη ζωή των πολιτών ευκολότερη στα αστικά κέντρα.
Και η απάντηση της Νέας Δημοκρατίας; Μόνο περιφρόνηση.
Η απάντηση; Ένα ενοίκιο για λιγοστούς Έλληνες. Αντί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της προσφοράς, ουσιαστικά ένα χάπι-παυσίπονο, που δεν αντιμετωπίζει την ασθένεια.
Εμείς, λοιπόν, καταθέσαμε μαζί με την Τοπική Αυτοδιοίκηση ένα μεγάλο σχέδιο που μειώνει το κόστος ζωής. Αυτές οι πολιτικές απαντούν πειστικά στις αγωνίες των νέων ανθρώπων.
Το αποτέλεσμα της περιφρόνησης δεν είναι μια δική μας πολιτική ήττα. Είναι μια ήττα της κοινωνίας, όταν τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουν αυξηθεί 50% τα ενοίκια στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας και σε κάποιες περιοχές πάνω από 60%.
Πώς, λοιπόν, τα παιδιά του ελληνικού λαού θα σπουδάσουν και θα σχεδιάσουν το μέλλον τους, όταν είναι τόσο ακριβή η υλοποίηση των πρώτων ονείρων μίας οικογένειας, ενός νέου ανθρώπου; Πώς αντιμετωπίζουμε το δημογραφικό που συνδέεται και αυτό με το μέλλον της νεότερης γενιάς και των εφοδίων που αποκτούν;
Το όραμά μας είναι ξεκάθαρο: Θέλουμε μια πολυκεντρική Ελλάδα, όπου κάθε περιφέρεια έχει ρόλο, έχει πόρους, έχει φωνή. Μια Ελλάδα όπου οι περιφέρειές της δεν θα έχουν ανάγκη να ζητιανεύουν για μια επένδυση. Μια Ελλάδα που οι πολίτες σε ορεινές περιοχές και τα μικρότερα νησιά της δεν θα χρειάζονται φιλανθρωπία για να αποκτήσουν γιατρούς ή ανθρώπους που θα υπηρετούν, όπως δασκάλους, πυροσβέστες. Μια Ελλάδα που θα σχεδιάζει για όλους τις δημόσιες πολιτικές της.
Χώρες με περιφερειακά αναπτυξιακά μοντέλα, όπου οι αρμοδιότητες είναι αποκεντρωμένες, όπου η τοπική αυτοδιοίκηση δεν είναι εξάρτημα της εκάστοτε κυβέρνησης, αλλά φορέας σχεδιασμού είναι το δικό μας όραμα για τη σύγχρονη Ελλάδα. Γιατί, λοιπόν, να μη βαδίσουμε και εμείς στον ίδιο ανθεκτικό δρόμο;
Η απάντηση είναι απλή. Όλα αυτά θέλουν πολιτική βούληση, που δεν υπάρχει σήμερα. Γιατί τους βολεύει να σχεδιάζουν λίγοι, με προτεραιότητες ισχυρά οικονομικά συμφέροντα. Αφού, λοιπόν, αυτή η στρατηγική τους κρατά όρθιους, αυτοί συνεχίζουν στην ίδια στρατηγική. Και για αυτό πρέπει να ενώσει τη φωνή της η Τοπική Αυτοδιοίκηση με τη Δημοκρατική Παράταξη, για να τελειώσει η εποχή της περιφρόνησης όλων εσάς από την κυβέρνηση της Νέα Δημοκρατίας.
Ποιο άλλο από το τρανταχτό παράδειγμα του Ταμείου Ανάκαμψης; Πάνω από 30 δισ. Πότε κληθήκατε να βάλετε προτεραιότητες ανά δήμο και περιφέρεια για το πώς θα αξιοποιηθούν αυτά τα χρήματα;
Αντ’ αυτού, ο κ. Μητσοτάκης με τις μεγάλες κατασκευαστικές δημιουργεί τις τοπικές και περιφερειακές προτεραιότητες. Δεν μας αξίζει και δεν σας αξίζει μια τέτοια αντιμετώπιση. Τα κονδύλια, όμως, δεν είναι μόνο για τα μεγάλα έργα. Είναι και για μικρά έργα, πολύ σημαντικά στην καθημερινότητα και στην ανάπτυξη. Ακούσαμε για τα 500 εκατ. ευρώ του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Πού θα πάνε αυτά τα χρήματα;
Τι λένε για τα αρδευτικά έργα; Έργα που ανά την επικράτεια παραμένουν ημιτελή. Ποιος είναι ο σχεδιασμός για τους υδάτινους πόρους; Μια πολιτική κρίσιμη τα χρόνια της κλιματικής αλλαγής. Ποια είναι η ενεργειακή μετάβαση και ποια είναι τα αποτελέσματα των πολιτικών της Νέας Δημοκρατίας;
Στην πραγματικότητα, όλα αυτά δημιουργούν αβεβαιότητα. Ακόμη και στο θέμα που αφορά στο τέλος ταφής απορριμμάτων. Ανερμάτιστες κινήσεις, χωρίς στρατηγικό σχεδιασμό. Πελατειακοί χειρισμοί και στο θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων, τους οποίους καλούνται να πληρώσουν οι Δήμοι. Αλλά, πρέπει να πείτε ένα «Ως εδώ!».
Απαιτείται άλλη νοοτροπία διακυβέρνησης. Με διορατικότητα και αξιοπιστία. Για εμάς, έχει έρθει η ώρα για μια αναπτυξιακά ανταποδοτική πολιτική στην ανακύκλωση και την κυκλική οικονομία, χωρίς τιμωρητικές πολιτικές και χαράτσια στους δήμους. Όπως, άλλωστε, συμβαίνει και στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη.
Αλλά για την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, οι Δήμοι και οι Περιφέρειες είναι απλώς εκτελεστικά όργανα, όχι θεσμοί δημοκρατικής ευθύνης.
Και το είδαμε αυτό, στο συνέδριο της ΚΕΔΕ, που ήμουν μαζί με εσάς και περιμέναμε να ακούσουμε από τον αρμόδιο υπουργό και από τον Πρωθυπουργό -που εν τέλει δεν ήρθε-, λύσεις για όλα αυτά. Για τους υδάτινους πόρους, για τη διαχείριση των απορριμμάτων, την οικονομία, το ενεργειακό. Τι προτείνει η Νέα Δημοκρατία; Ποιες είναι οι λύσεις μπροστά στα τεράστια αυτά προβλήματα που οδηγούν σε χρεοκοπία τους περισσότερους δήμους της χώρας;
Η απάντηση; Αλλαγή του εκλογικού νόμου. Αυτό ήταν το πρόβλημά τους! Να έρθουν για να σας προτείνουν ένα άλλο εκλογικό νόμο. Τι λέει η κυβέρνηση; Ότι ο δεύτερος γύρος πρέπει να καταργηθεί. Ότι δεν πειράζει να βγαίνει Δήμαρχος ή Περιφερειάρχης με μειοψηφικό ποσοστό, ακόμη και κάτω του 43%. Ότι αρκεί απλώς να έχει πάρει τις περισσότερες ψήφους την πρώτη Κυριακή.
Αυτή η πρόταση – με το προσωπείο της «συμπληρωματικής ψήφου» – δεν ενισχύει την κυβερνησιμότητα. Υπονομεύει την ίδια τη δημοκρατική νομιμοποίηση των αιρετών. Φτιάχνει δημάρχους χωρίς πραγματική πλειοψηφική εντολή. Φτιάχνει ηγέτες μειοψηφίας, με λειψή αποδοχή.
Και αναρωτιόμαστε: γιατί επιλέγεται ένα εκλογικό σύστημα ως σύγχρονο και καινοτόμο, όταν έχει ήδη εγκαταλειφθεί από το Ηνωμένο Βασίλειο ως αποτυχημένο; Τι φοβάται η Νέα Δημοκρατία; Tην κρίση του πολίτη την δεύτερη Κυριακή;
Αντί να ενισχύει την Αυτοδιοίκηση, την καθιστά εξάρτημα κομματικής καθοδήγησης. Αντί να εμπιστεύεται τη λαϊκή ψήφο, την περιορίζει. Αντί να ανοίγει τον δρόμο για συνθέσεις, φτιάχνει τεχνητές πλειοψηφίες.
Η δική μας θέση, η θέση του ΠΑΣΟΚ είναι ξεκάθαρη: η Δημοκρατία στην Αυτοδιοίκηση δεν είναι, κύριοι της Νέας Δημοκρατίας, διαχειριστική λεπτομέρεια. Είναι θεσμική κατάκτηση. Και δεν θα την αφήσουμε να κατεδαφιστεί από πειραματισμούς κομματικής σκοπιμότητας.
Φίλες και φίλοι,
Η δική μας πρόταση για τη διοικητική μεταρρύθμιση στα επίπεδα διακυβέρνησης του κράτους δεν λύνεται, δεν εξαντλείται, δεν αντιμετωπίζεται μόνο από μια καλύτερη διαχείριση. Εμείς μιλάμε για μια ολόπλευρη αναπτυξιακή και θεσμική πορεία ανασυγκρότησης. Κάθε περιφέρεια πρέπει να γίνει πυλώνας:
• Παραγωγής, στη βάση των συγκριτικών της πλεονεκτημάτων: αγροδιατροφή, πράσινη ενέργεια, πολιτισμός, τεχνολογία.
• Καινοτομίας, μέσα από συνεργασίες με πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα.
• Ανθεκτικότητας, με υποδομές που προστατεύουν τους πολίτες αλλά που προστατεύουν και από φυσικές καταστροφές, με ενεργειακή αυτάρκεια και πάνω απ’όλα με βιώσιμο τουρισμό και όχι τα σημερινά μοντέλα που οδηγούν το περιβάλλον σε μια μεγάλη καταπόνηση και την οικονομία σε πολύ μικρότερα έσοδα από αυτά που θα είχε με τουρισμό προστιθέμενης αξίας.
• Κοινωνικής συνοχής, με πολιτικές στέγασης, φροντίδας, ένταξης και συμμετοχής.
Χρειαζόμαστε ένα εθνικό σχέδιο περιφερειακής ανασυγκρότησης. Και πρέπει αυτό να γίνει εθνική προτεραιότητα και όχι υποσημείωση σε κάποιο επιχειρησιακό πρόγραμμα.
Η χώρα μας δεν μπορεί να πάει μπροστά με μια Αυτοδιοίκηση αδύναμη διοικητικά, εξαρτημένη χρηματοδοτικά και πολιτικά. Δεν μπορεί να πάει μπροστά με Δήμους που λειτουργούν ως επαίτες, αντί ως στρατηγοί της τοπικής ανάπτυξης.
Χρειαζόμαστε ισχυρή και οικονομικά αυτοδύναμη Αυτοδιοίκηση, με πλήρη απόδοση των παρακρατηθέντων ΚΑΠ, και του τέλους ανθεκτικότητας – όπως συμβαίνει στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, για να μην πω σε όλες τις χώρες της Ευρώπης. Δεν μπορούμε να είμαστε εξαίρεση. Δεν είναι δυνατόν οι τοπικές κοινωνίες να πληρώνουν για την ανθεκτικότητα απέναντι στις φυσικές καταστροφές, και το κράτος να κρατά τα χρήματα στα συρτάρια του. Δεν είναι δυνατόν οι ΟΤΑ να λειτουργούν με το σταγονόμετρο, όταν οι ανάγκες βαθαίνουν και οι ανισότητες κλιμακώνονται.
Ήρθε η ώρα για συνταγματική κατοχύρωση της φορολογικής αποκέντρωσης. Να περάσουν επιτέλους αρμοδιότητες, αλλά μαζί με τις αρμοδιότητες και οι πόροι, στους θεσμούς που βρίσκονται πιο κοντά στον πολίτη και την καθημερινότητά του. Όχι άλλη Αυτοδιοίκηση χωρίς «διοίκηση». Όχι άλλη αποκέντρωση ευθυνών, χωρίς αποκέντρωση πόρων.
Χρειαζόμαστε επίσης αποκέντρωση του ΑΣΕΠ, ώστε να επιτυγχάνεται άμεσα και αξιοκρατικά η πρόσληψη και η αξιολόγηση του προσωπικού. Δεν μπορεί να περιμένει ένας Δήμος μήνες για να στελεχωθεί μια κοινωνική υπηρεσία. Δεν μπορεί να σχεδιάζεται η τοπική πολιτική με όρους αποστειρωμένης διοικητικής αδράνειας, όπως συμβαίνει σήμερα. Η Αυτοδιοίκηση δεν είναι υποκατάστημα του κεντρικού κράτους. Είναι πολιτικός θεσμός ευθύνης, προγραμματισμού και εφαρμογής.
Χρειαζόμαστε πολυεπίπεδη διακυβέρνηση στην πράξη και όχι στα χαρτιά. Όχι ως θεωρία, αλλά ως καθημερινή πρακτική δημοκρατίας, συνεργασίας, συντονισμού και πάνω απ’όλα διαφάνειας και λογοδοσίας.
Χρειαζόμαστε μια Αυτοδιοίκηση που θα δίνει απαντήσεις σε όλα τα τοπικά ζητήματα, αλλά με το βλέμμα στις παγκόσμιες προκλήσεις. Με τοπικά στρατηγικά σχέδια για την κλιματική αλλαγή, για τη διαχείριση του αρδευτικού και υδρευτικού προβλήματος, για την ενεργειακή αυτοδυναμία των ΟΤΑ. Εμείς προτείνουμε και υπηρετούμε και θα το πετύχουμε ως κυβέρνηση την ενεργειακή δημοκρατία σε τοπικό επίπεδο, με συμμετοχικά σχήματα, με ενεργειακές κοινότητες, με αξιοποίηση των τοπικών ανανεώσιμων πόρων. Και όχι να κάνουμε την πράσινη μετάβαση αυτό που είναι σήμερα: μπίζνα της εγχώριας ολιγαρχίας εις βάρος των Ελλήνων, των παραγωγών και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Δεσμεύομαι ότι η αυριανή κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ θα μεριμνήσει ώστε να δοθεί ο ενεργειακός χώρος σε αυτούς που πρέπει. Τους παραγωγούς και τους δήμους με τις δικές τους ενεργειακές κοινότητες. Για να μπορούν να μειώσουν το βάρος των πολιτών, για να μπορούν να μειώσουν το ενεργειακό κόστος για τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και τον πρωτογενή τομέα.
Έτσι μόνο θα πυροδοτήσουμε παραγωγική περιφερειακή ανάπτυξη. Έτσι μόνο θα αναστρέψουμε τον τεράστιο κίνδυνο της δημογραφικής ερήμωσης της υπαίθρου. Μόνο έτσι δίνουμε προοπτική στις μικρές πόλεις, στα ορεινά χωριά, στα νησιά μας, εκεί που σήμερα φθίνει ο πληθυσμός, κλείνουν τα σχολεία γιατί σβήνει η ελπίδα.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί να γίνει η ατμομηχανή μιας νέας αρχής. Αρκεί να της το επιτρέψουμε. Να την πιστέψουμε. Να την βοηθήσουμε. Να της δώσουμε αρμοδιότητες, πόρους, ελευθερία και εργαλεία. Να της δώσουμε περισσότερη Δημοκρατία.
Επιτρέψτε μου, κλείνοντας, να σταθώ σε ένα κεφάλαιο που για εμάς είναι μια μεγάλη προτεραιότητα. Και δεν είναι άλλο από την πολιτική για τη νησιωτικότητα και την ορεινότητα. Σε όλα τα περιφερειακά συνέδρια το βάζουμε ως κεντρικό ζήτημα. Δεν θέλουμε τα νησιά μας να είναι καλοκαιρινοί τουριστικοί προορισμοί και τον χειμώνα να τα έχουν εγκαταλείψει οι μόνιμοι κάτοικοι λόγω αδυναμίας του κοινωνικού κράτους τους δύσκολους χειμερινούς μήνες και λόγω κόστους ζωής τους θερινούς μήνες. Δεν θέλουμε τα χωριά μας και η περιφέρεια να ερημώσει, γιατί για εμάς είναι θέμα εθνικό, είναι θέμα κοινωνικό, είναι θέμα πολιτισμικό. Σκεφτείτε σε όλα αυτά τα μέρη πόσο ιδιαίτερος είναι ο δικός μας πολιτισμός. Και πόσα πρέπει να κάνουμε για να τον προστατεύσουμε ως Έλληνες πάνω απ’ όλα.
Γι’ αυτό λοιπόν εμείς δεν αντιμετωπίζουμε αυτές τις περιοχές ως περιοχές με «ιδιομορφίες». Αλλά τις αντιμετωπίζουμε ως την καρδιά του ελληνισμού και το ΠΑΣΟΚ θα κάνει πρώτη προτεραιότητα την αναγέννηση και την βελτίωση της ζωής των μόνιμων κατοίκων στους ορεινούς όγκους και στα μικρά νησιά της πατρίδας μας. Έχουμε χρέος να τα αντιμετωπίσουμε με στρατηγικό πλεονέκτημα.
• Με δημόσιες πολιτικές που σχεδιάζονται όχι οριζόντια, αλλά τοπικά με ειδικές τοπικές πολιτικές, αλλιώς όταν είναι οριζόντιος ο σχεδιασμός του δημόσιου Εθνικού Συστήματος Υγείας θα αποτύχει σε αυτά τα μέρη, όπως αποτυγχάνει σήμερα.
• Με ειδική φορολογική και επενδυτική πολιτική. Όχι μόνο για τον ΦΠΑ αλλά και με ειδικά φορολογικά κίνητρα παραγωγικών μεταποιητικών επενδύσεων.
• Με ουσιαστική διασύνδεση του τουρισμού με την τοπική παραγωγή και την οικονομία.
• Με πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας, παιδείας και κοινωνικής φροντίδας.
• Με πράσινες υποδομές που σέβονται το φυσικό περιβάλλον και το κλίμα.
Συμπέρασμα: Για το ΠΑΣΟΚ η Ελλάδα της επόμενης μέρας ξεκινά από την ελληνική περιφέρεια. Είναι η προτεραιότητά μας, είναι το όραμά μας να κάνουμε την Ελλάδα μια ισότιμη χώρα για όλους τους Έλληνες.
Φίλες και φίλοι,
Σήμερα είναι μόνο το ξεκίνημα. Την 3η του Σεπτέμβρη θα παρουσιάσουμε ειδικές πολιτικές για το δημογραφικό και την περιφερειακή ανάπτυξη. Και στη ΔΕΘ θα μιλήσουμε για τον πυρήνα του προβλήματος που είναι το κράτος. Εκεί θα βρουν εφαρμογή οι δικές μας σοσιαλδημοκρατικές ιδέες για ένα κράτος ισχυρό στην υπηρεσία του πολίτη και όχι ένα κράτος λάφυρο στα χέρια της Νέας Δημοκρατίας.
Αφιερώνουμε λοιπόν την δική μας παρουσία στη ΔΕΘ για αυτό ακριβώς το κράτος. Το σύγχρονο κράτος, το ελληνικό – ευρωπαϊκό κράτος, με ισχυρούς θεσμούς, με ισχυρές ανεξάρτητες αρχές. Ένα κράτος που σέβεται τους φόρους του ελληνικού λαού. Ένα κράτος διαφάνειας παντού. Ένα κράτος που αντιμετωπίζει τη διαφθορά στον πυρήνα της. Και όχι ένα κράτος που εργαλειοποιεί τη διαφθορά, ένα κράτος που εργαλειοποιεί την αδυναμία και τη γραφειοκρατία.
Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα του ΠΑΣΟΚ, το στοίχημα των επόμενων ετών. Και αυτή είναι η αγωνία του πολίτη. Μπορεί να υπάρξει άραγε αυτό το κράτος; Εμείς του λέμε ναι.
Κι έχω πολλά παραδείγματα για τον διεφθαρμένο δρόμο της σημερινής κυβέρνησης. Σε κάθε παράδειγμα μας η απάντηση τους είναι οι χρόνιες παθογένειες. Μα, για αυτό μας ψηφίζει ο ελληνικός λαός. Ο λαός δεν μας ψηφίζει για να διαιωνίζουμε. Ο λαός μας ψηφίζει για να τις αντιμετωπίζουμε. Και αυτή είναι η διαφορά μας με το κλειστό σύστημα εξουσίας του κ. Μητσοτάκη.
Στις υποκλοπές μας είπαν «και αυτά γίνονταν παλαιότερα». Στον ΟΠΕΚΕΠΕ μας είπαν «και αυτά γίνονταν παλαιότερα». Στους φορολογικές τους αποτυχίες μας λένε «και αυτά γίνονταν παλαιότερα». Στην κατάρρευση του ΕΣΥ μας λένε «χρόνιες παθογένειες».
Ε, λοιπόν, τι κάνετε; Δεν κάνουν τίποτα. Μία είναι η πρόνοιά τους: Η σχέση τους με τους ολιγάρχες και ο έλεγχος των μέσων μαζικής ενημέρωσης.
Και αν πήρα σήμερα την πρωτοβουλία να βρεθούμε όλοι μαζί σε αυτή την αίθουσα, είναι για να στείλω και ένα μήνυμα σε όλους εσάς. Αν θέλετε το γρηγορότερο δυνατό να γίνει παρελθόν η σημερινή κυβέρνηση, τότε ο αγώνας πρέπει να γίνει στην κοινωνία. Και εσείς που είστε κάθε μέρα δίπλα στον πολίτη και μέσα στην κοινωνία, θέλω να δώσουμε μαζί τον αγώνα αυτόν. Μαζί. Το ΠΑΣΟΚ με τις υγιείς δυνάμεις της τοπικής αυτοδιοίκησης για ένα σύγχρονο κράτος που θα υπηρετεί τον πολίτη και όχι τους ολιγάρχες.
Αν δώσουμε μαζί καθημερινά αυτόν τον αγώνα, να είστε σίγουροι ότι θα νικήσουμε και τον έλεγχο των μίντια και τη διαφθορά και την αναξιοκρατία και το πελατειακό κράτος του κ. Μητσοτάκη, πιο γρήγορα απ’ότι φαντάζονται κάποιοι.
Σας ευχαριστώ και μαζί θα σχεδιάσουμε όλες τις σύγχρονες πολιτικές της Ελλάδας του μέλλοντος.
Να είστε καλά. Καλή δύναμη. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ!