ΤΟΥ Πέτρου Ψωμά,
Επικεφαλής σπιράλ
«Υπογράφεται η σύμβαση για τη μελέτη του μεγάλου έργου ανάπλασης του θαλασσίου μετώπου στην Πάτρα» διάβασα στον πηχυαίο τίτλο και χάρηκα πραγματικά. Άργησε πολύ αυτή η στιγμή, σκέφτηκα, καθώς η παραχώρηση του λιμανιού στον Δήμο Πατρέων χρονολογείται από το 2018. Μένει η ικανοποίηση πως κάτι επιτέλους ξεκινάει κι έτσι η όποια γκρίνια είναι καλό να παραμερίζεται. Πρωτεύει το καλό της πόλης. Και αυτό το έργο είναι πράγματι για το καλό της Πάτρας. Για την εικόνα της, για τη λειτουργικότητα και για την εξυπηρέτηση δημοτών και επισκεπτών. Έργο απαραίτητο, εμβληματικό, τεράστιο. Προς τη σωστή κατεύθυνση –κι ας υπάρχουν διαφωνίες σε διαδικασία και ουσία. Θα αλλάξει εποχή η Πάτρα μετά την ολοκλήρωσή του, ασυζητητί.
Εδώ ας μου επιτρέψει ο αναγνώστης μία παρένθεση, πριν μπω στην ουσία του άρθρου: Αν κάποιος ήθελε να αντιπολιτευτεί, υπάρχουν πολλά που θα μπορούσε να θίξει: 1. Πως αυτό που τώρα ξεκινά είναι απλώς η μελέτη και όχι το έργο καθαυτό. 2. Πως και η μελέτη ακόμα δεν θα αφορά όλο το θαλάσσιο μέτωπο αλλά μέρος του, κι αυτό κομματιασμένο. 3. Πως το χρονοδιάγραμμα –χωρίς τις πιθανές καθυστερήσεις και παρατάσεις- θα μας επιβαρύνει με ακόμα 1,5 χρόνο αναμονής. 4. Πως τα χρήματα για το όλον δεν έχουν ακόμα εξασφαλιστεί. 5. Πως το μελετητικό σχήμα δεν έχει την ευελιξία που θα είχε ένας νικητής του διεθνούς διαγωνισμού που είχε προταθεί. 6. Πως οι πολιτικές εμμονές που υπερίσχυσαν αφήνουν το έργο εντελώς κενό επιχειρηματικής και εμπορικής δραστηριότητας, επιλογή που τελικά θα μας στοιχίσει. Είναι κι άλλα, αλλά η παρένθεση πρέπει να κλείσει.
Αυτό που πραγματικά με προβλημάτισε διαβάζοντας το πλήρες άρθρο είναι η διαφορά μεταξύ του «ονειρικού» που περιγράφει και της «πραγματικότητας» που η Πάτρα σήμερα παρουσιάζει. Αναρωτήθηκα αν όσα σχεδιάζονται (δημοσιεύτηκαν και μακέτες) θα είναι αυτά που στο τέλος θα δουν οι Πατρινοί. Γιατί οι λέξεις είναι ωραίες και οι προσδοκίες θεμιτές, αλλά και η απορία εύλογη: «αυτά τα τόσο φιλόδοξα και καλοδιατυπωμένα, μήπως στο τέλος έχουν την αισθητική της δημοτικής αρχής που είναι σήμερα διάχυτη σε ολόκληρη την πόλη;».
Διαβάζω στο κείμενο (και φτιάχνω τις αντίστοιχες εικόνες): «χώροι προσβάσιμοι που θα συνδυάζουν τη χαλάρωση, την ψυχαγωγία και την άθληση», «δημιουργία ενός σύγχρονου, ανοιχτού και λειτουργικού δημόσιου χώρου», «σημείο αναφοράς για την καθημερινότητα των πολιτών», «εξέλιξη σε έναν ζωντανό πνεύμονα πολιτισμού και άθλησης». Ωραία ακούγονται και ακόμα ωραιότερα ζωγραφίζονται στο μακετόχαρτο. Τα θέλουμε όλοι, αντιπολιτευόμενοι και μη. Μακάρι να τα αποκτήσουμε, χαλάλι το κόστος και η αργοπορία.
Κι ύστερα «ξυπνάς» στην Πάτρα τού σήμερα και αναρωτιέσαι: Μα γιατί δεν τα καταφέρνουμε στην υπόλοιπη πόλη όλα αυτά; Γιατί δεν είναι οι δημόσιοι χώροι στο κέντρο «προσβάσιμοι και λειτουργικοί»; Γιατί τα δημοτικά γήπεδα έπαψαν να είναι «ζωντανοί πνεύμονες άθλησης»; Τι είναι αυτό που μας εμποδίζει να κάνουμε τις πλατείες μας «χώρους χαλάρωσης»; Και γιατί στο λιμάνι θα το καταφέρουμε; Αν, αγαπητοί συμπολίτες, φτιάξουμε την παραθαλάσσια ζώνη σαν την υπόλοιπη πόλη, τότε τα σιντριβάνια της θα έχουν βαλτόνερα, τα παγκάκια σπασίματα και συνθήματα, οι πεζόδρομοι απορρίμματα, οι διάδρομοι ΑμεΑ εμπόδια κ.ο.κ.
Αν μετά την ανάπλαση, δημιουργηθούν εκεί -όπως το σχέδιο ορίζει- «πάρκα, παιδικές χαρές, διαδρομές για ποδήλατο και περπάτημα, αθλητικές εγκαταστάσεις και ανοιχτοί χώροι εκδηλώσεων», τι μας εγγυάται πως δεν θα εξελιχθούν όπως τα αντίστοιχα που διαθέτει σήμερα η Πάτρα μας; Βρομιά, εγκατάλειψη και ασυδοσία επί δύο είναι το τελευταίο που χρειάζεται αυτή η πόλη.
Δεν είναι ούτε απαισιοδοξία ούτε άρνηση τα παραπάνω. Είναι απλές διαπιστώσεις για την εικόνα της Πάτρας με την παρούσα δημοτική αρχή στο τιμόνι. Σας παροτρύνω να βγείτε μια βόλτα στην πόλη σήμερα, σε όποια γειτονιά επιλέξετε. Περπατήστε με μάτια ανοιχτά και δίχως επηρεασμό από τα παραπάνω. Κι ύστερα διαβάστε τις εξαγγελίες που συνοδεύουν την ανακοίνωση ξεκινήματος του έργου ανάπλασης του παραλιακού μετώπου: «Η πρόσβαση των πολιτών θα γίνει ευκολότερη και πιο φιλική», «θα ενισχυθεί η ποιότητα ζωής και η επισκεψιμότητα», «θα δημιουργηθεί ένας σύγχρονος και πολυλειτουργικός χώρος αθλητισμού και ψυχαγωγίας», «θα εξυπηρετούνται οι ανάγκες όλων των ηλικιών», «θα λειτουργήσουν καθαροί χώροι για πολιτιστικές εκδηλώσεις», «θα αποκτήσουμε χώρους πρασίνου, αναψυχής και υπαίθριων δραστηριοτήτων». Αλήθεια, συμπολίτες Πατρινοί, νιώθετε έτοιμοι για… ανάπλαση;
Οι όροι «βιώσιμη κινητικότητα», «αισθητική αναβάθμιση», «περιβαλλοντική συνείδηση» και «ποιότητα ζωής» δεν είναι για εκθέσεις ιδεών και για έργα που θα γίνουνε στο μέλλον. Οφείλουν να είναι διαχρονική πυξίδα για τοπικούς άρχοντες που νοιάζονται πραγματικά για τους τόπους τους και τους δημότες.
ΥΓ. Την ώρα που έκλεινα το άρθρο, τα κεντρικά δελτία μετέδιδαν την είδηση εκκένωσης δύο κατειλημμένων δημόσιων κτιρίων σε Θεσσαλονίκη και Ηράκλειο. Σε λίγες μέρες τα κτίσματα θα παραδοθούν στις πόλεις, καθαρά. Σχόλιο σχετικό και ενισχυτικό του παραπάνω σκεπτικού –και ο νοών νοείτο.