Με έντονο ενδιαφέρον από φορείς της τοπικής κοινωνίας και της αγοράς πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Δευτέρας, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Επιμελητηρίου Αχαΐας, η εκδήλωση με θέμα: «Πέρα από τη Μάσκα: Ο Πολυσύνθετος Ρόλος του Πατρινού Καρναβαλιού στην Τοπική Οικονομία και Κοινωνία».
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης παρουσιάστηκαν οι μελέτες που εκπονήθηκαν από το Πανεπιστήμιο Πατρών, κατόπιν ανάθεσης από το Επιμελητήριο, οι οποίες τεκμηριώνουν το οικονομικό, κοινωνικό και πολιτιστικό αποτύπωμα του Πατρινού Καρναβαλιού στην Πάτρα και την ευρύτερη περιοχή της Αχαΐας.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στον ρόλο του Πατρινού Καρναβαλιού ως μοχλού τοπικής ανάπτυξης και στην επίδρασή του στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας. Η παρουσία εκπροσώπων του καρναβαλιού, της επιχειρηματικής κοινότητας και θεσμικών φορέων συνέβαλε στον διάλογο και στην ανάδειξη των προοπτικών αξιοποίησης του θεσμού με ακόμη πιο στοχευμένο και αποδοτικό τρόπο στο μέλλον.
ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΦΟΡΕΩΝ
Στο τέλος της παρουσίασης, ακολούθησαν παρεμβάσεις και τοποθετήσεις από το κοινό. Από την εκδήλωση, έλειπε λόγω ταξιδιού ο πρόεδρος της ΚΕΔΗΠ Καρναβάλι Πάτρας Παύλος Σκούρας.
Ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Αχαΐας Θοδωρής Λουλούδης επισήμανε πως αυτή η μελέτη πρέπει να μελετηθεί από όλους όσοι συμβάλουν στον καρναβαλικό θεσμό ώστε να γεννηθεί ένας διάλογος. «Σκοπός είναι όλα τα στοιχεία να βρίσκονται στη διάθεση του Δήμου Πατρέων. Η έρευνά μας θα πραγματοποιείται κάθε χρόνο και θα βελτιώνεται. Εχει σημασία να μιλάμε για το Καρναβάλι με επιστημονική τεκμηρίωσης, καθώς απουσιάζει από την περιοχή μας» τόνισε.
Ο αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών Γιώργος Παναγιωτόπουλος χαιρέτισε την νέα εποχή συνεργασίας του Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος με το Επιμελητήριο Αχαΐας και ανέφερε ότι τέτοιες πρωτοβουλίες είναι άξιες συγχαρητηρίων γιατί αναδεικνύουν όσα χρειάζεται ο θεσμός αλλά και τον ρόλο των φορέων.
Ο Α’ αντιπρόεδρος του Επιμελητηρίου Αντώνης Κουνάβης εξήγησε ότι στόχος είναι «να συζητάμε οι φορείς και να μελετάμε τα δεδομένα για να παίρνουμε αποφάσεις που θα βελτιώνουν τη ζωή και την καθημερινότητα των πολιτών. Μέσα από την έρευνα βλέπουμε ενδιαφέροντα στοιχεία για να πάει ο θεσμός πιο ψηλά».
Ο αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού Παναγιώτης Σακελλαρόπουλος μίλησε για τον στρατηγικό ρόλο του Καρναβαλιού και παρουσίασε δράσεις που γίνονται από την Περιφέρεια και βοηθούν στην ανάπτυξη του θεσμού. Είπε μεταξύ άλλων: «Να δούμε το Καρναβάλι ως ένα εργαστήρι βιώσιμου τουρισμού για 365 ημέρες το χρόνο».
Ο επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης του Δήμου Κώστας Σβόλης καυτηρίασε το γεγονός της απουσίας παραγόντων της δημοτικής αρχής και τόνισε πως «το καρναβάλι είναι χαρά αλλά είναι και εισόδημα με θέσεις εργασίας που αποτελεί γρανάζι της οικονομία μας. Η Πάτρα θέλει πολλά και αυτό που δυσκολεύει την πόλη είναι πως πρέπει να βγάλουμε την ιδεολογική μάσκα».
Ο επικεφαλής της δημοτικής παράταξης «σπιράλ» Πέτρος Ψωμάς ανέφερε πως «ο Δήμος λείπει γενικά. Η έρευνα έπρεπε να έχει γίνει με πρωτοβουλία του Δήμου. Αυτά που είδαμε και κυρίως τα αρνητικά είναι αισιόδοξα, καθώς βαθμολογήθηκε ένα κακό καρναβάλι. Επομένως μπορούν όλα αυτά να βελτιωθούν».
Ο πρόεδρος του Συλλόγου Καταστηματαρχών Εστίασης Τάκης Ματθαιόπουλος σημείωσε ότι είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε αποτυπωμένο σε νούμερα το καρναβάλι και δήλωσε πως για την εστίαση ήταν το χειρότερο των τελευταίων ετών. «Η πρόταση μας ως ΣΚΕΑΝΑ είναι χαμένη υπόθεση το καρναβάλι των μεγάλων, ας επενδύσουμε στο καρναβάλι των μικρών» είπε.
Ο πρόεδρος της Καρναβαλικής Ακαδημίας Αρίστος Σταθόπουλος ευχαρίστησε τη διοίκηση του Επιμελητηρίου που έκανε πράξη τη δέσμευση για μια έρευνα για το Καρναβάλι και τόνισε πως πρέπει να επαναλαμβάνεται η έρευνα κάθε χρόνο, ενώ σημείωσε ότι θα είναι ουσιαστικό να μάθουμε και πόσοι φεύγουν από την πόλη.
ΕΡΕΥΝΑ ΣΕ ΔΗΜΟΤΕΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ
* Η πλειονότητα των δημοτών πληρωμάτων είναι:
Γυναίκες (52%)
ηλικίας άνω των 45 ετών,
Παντρεμένοι (με ή χωρίς παιδιά) (70%)
με υψηλό μορφωτικό επίπεδο (55%)
Εισοδηματικό εύρος κυρίως έως και 1.500€.
* Κυρίαρχες επαγγελματικές κατηγορίες είναι:
ιδιωτικοί και δημόσιοι υπάλληλοι (40%),
Ελεύθεροι επαγγελματίες (18%)
Συνταξιούχοι (24%)
* Η πλειονότητα των δημοτών (43,3%) δηλώνει «περιστασιακά εμπλεκόμενη», ενώ ένα ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό (37,4%) αυτοπροσδιορίζεται ως «πιστός θιασώτης» του Πατρινού Καρναβαλιού, γεγονός που επιβεβαιώνει τη βαθιά κοινωνική του ρίζωση.
Αδιάφοροι: 19,3%
Περισσότερο πιστοί θιασώτες: Γυναίκες και άτομα ηλικίας 18-24 & 35-54
Η αυξημένη μέση συμμετοχή (10 φορές έναντι 4 το 2009), και ιδιαίτερα των «πιστών» (14 συμμετοχές), αναδεικνύει τη διαχρονική δέσμευση και ανθεκτικότητα του θεσμού.
* Η συμμετοχή σε καρναβαλικά γκρουπ αυξήθηκε στο 23,4 % (από 18,3 % το 2009), με προεξάρχουσες τις γυναίκες και τις ηλικίες 25‑44:
υποδεικνύοντας τη ζωηρή συμβολή της μεσαίας γενιάς στον σχεδιασμό και την εκτέλεση των δρώμενων.
H εμπλοκή σε γκρουπ συνδέεται άμεσα με ισχυρή αφοσίωση, αφού:
το 73,1 % των δημοτών που συμμετέχουν σε γκρουπ δηλώνουν «πιστοί θιασώτες» του Καρναβαλιού.
* Μόλις το 21,5% των δημοτών φιλοξένησαν επισκέπτες.
Με βάση το αποτελέσμα αυτό μια πιθανή στο μέλλον διερεύνηση των βραχυχρόνιων μισθώσεων είναι αναγκαία.
Κύριες δεξαμενές επισκεπτών: Αθήνα (56,6%), Θεσσαλονίκη (12,3%)
Μέσος αριθμός φιλοξενούμενων: 3,7 άτομα
Όσοι φιλοξενούν υποδέχονται μεγαλύτερες παρέες (27,3 % φιλοξενεί ≥5 άτομα για 3,5 νύχτες).
* Ισχυρή αναγνώριση πολιτιστικής και κοινωνικής αξίας
Οι δημότες αξιολογούν το Καρναβάλι εξαιρετικά θετικά: το θεωρούν πολυαναμενόμενο γεγονός, κορυφαία πηγή διασκέδασης, προσέλκυσης επισκεπτών και οικονομικής τόνωσης (8,3‑8,6/10), ενώ αναγνωρίζουν τη συμβολή του στην κοινωνική συνοχή και την εικόνα της πόλης (7,7/10).
* Οι μεγαλύτερες εστίες δυσαρέσκειας αφορούν τις βασικές υποδομές:
έλλειψη στάθμευσης, ρύπανση και κυκλοφοριακή συμφόρηση (κοντα στο 8/10), απαιτώντας άμεσες παρεμβάσεις σε καθαριότητα, στάθμευση και διαχείριση πλήθους.
Ζητήματα όπως η ποιότητα επισκεπτών, οι βανδαλισμοί και η εγκληματικότητα κινούνται χαμηλότερα (≈6‑7/10), παραμένοντας σε ανεκτά επίπεδα αλλά χρήζοντας διαρκούς παρακολούθησης.
* Η ενημέρωση για το Καρναβάλι έχει μετατοπιστεί αποφασιστικά προς τα ψηφιακά κανάλια:
blogs/sites (35,7 %) και social media (17,5 %) ξεπερνούν πλέον τα
παραδοσιακά ΜΜΕ, ενώ η «από στόμα σε στόμα» πληροφόρηση παραμένει ισχυρή (26,4 %).
Η στροφή αυτή επιβάλλει δυναμικότερη ψηφιακή στρατηγική, ώστε ο θεσμός να διατηρείται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των νεότερων και διαδικτυακά ενεργών δημοτών.
* Οι πιο δημοφιλείς δράσεις είναι το Καρναβάλι των Μικρών, τα Παιχνίδια του Κρυμμένου Θησαυρού και η Κυριακάτικη Παρέλαση, όλες με βαθμολογίες άνω του 7,8/10, συμβάλλοντας σε συνολική ικανοποίηση 7,7/10.
Αντίθετα, η Έκθεση Στολών και η Τελετή Έναρξης υστερούν (7/10), δείχνοντας ανάγκη για ανανέωση ή ανασχεδιασμό των συγκεκριμένων εκδηλώσεων
* Η συντριπτική πλειονότητα (91,7%) των αδιάφορων δημοτών δεν επιθυμεί την κατάργηση του θεσμού, γεγονός που δείχνει την ευρεία κοινωνική αποδοχή του Πατρινού Καρναβαλιού.
Η αδιαφορία τους εκφράζεται κυρίως ως μη συμμετοχή, χωρίς αρνητική στάση, επιβεβαιώνοντας τον ρόλο του Καρναβαλιού ως πολιτιστικού αγαθού ενσωματωμένου στην ταυτότητα της πόλης.
ΕΡΕΥΝΑ ΣΕ ΑΡΧΗΓΟΥΣ ΠΛΗΡΩΜΑΤΩΝ
* Η πλειονότητα των αρχηγών πληρωμάτων είναι:
άνδρες (68%)
ηλικίας άνω των 45 ετών,
Παντρεμένοι (με ή χωρίς παιδιά)
με υψηλό μορφωτικό επίπεδο
Εισοδηματικό εύρος συγκεντρώνεται κυρίως μεταξύ €1.451–2.000.
Κυρίαρχες επαγγελματικές κατηγορίες είναι:
αυτοαπασχολούμενοι/ελεύθεροι επαγγελματίες (40%)
ιδιωτικοί υπάλληλοι (36%)
* Σημαντική αύξηση του αριθμού συμμετεχόντων ανά γκρουπ από το 2011
(τουλάχιστον τα μισά γκρουπ είχαν τουλάχιστον 120 συμμετέχοντες) στο 2025 (τουλάχιστον τα μισά γκρουπ είχαν τουλάχιστον 140 συμμετέχοντες)
Κυριαρχία των οικογενειών με μικρά παιδιά
* Αναφορικά με τις εκδηλώσεις που συμμετέχουν, φαίνεται ότι στο φετινό καρναβάλι επιλέγουν πρωτίστως τη «Βραδινή ποδαράτη- Παρέλαση Σαββάτου» (100%), την «Παρέλαση Κυριακής» (100%).
Ακολουθούν η «Έκθεση καρναβαλικών στολών- γκρουπ» (76%), η «Τελετή έναρξης» (64%), τα «Παιχνίδια κρυμμένου θησαυρού» (62%) και η «Απονομή βραβείων» (50%)
* Οι κύριοι λόγοι συμμετοχής περιλαμβάνουν παραδοσιακά και κοινωνικά κίνητρα, όπως η παρέα και η καλλιτεχνική έκφραση, αποκαλύπτοντας τον πολιτισμικό πυρήνα του θεσμού.
* Η πρόθεση συνέχισης της συμμετοχής, ακόμη και υπό περιορισμούς ή αυξημένο κόστος, καταδεικνύει υψηλό βαθμό ταύτισης και αφοσίωσης των αρχηγών.
* Το μεγαλύτερο επίπεδο ικανοποίησης παρατηρείται στις «στολές των φετινών πληρωμάτων», «στα καρναβαλικά άρματα» και στην «αίσθηση ασφαλείας και τα μέτρα προστασίας στην πόλη»
Σε σχέση με δεδομένα προηγούμενων ετών:
Παρατηρείται μια τάση αύξησης στην ικανοποίηση των αρχηγών συγκριτικά με το 2011.
Η τηλεοπτική κάλυψη από κανάλια εθνικής εμβέλειας δείχνει αύξηση, επισημαίνοντας την ενισχυμένη παρουσία του ΠΚ στα ΜΜΕ
Η «προβολή και διαφήμιση του ΠΚ» παρέμεινε χαμηλή, κάτι που ίσως υποδηλώνει την ανάγκη για καλύτερη επικοινωνία και προώθηση.
ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙΚΟ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ
Θετικά στοιχεία:
Στολές και εμφανίσεις
Άρματα και οχήματα Δήμου
Οργάνωση και ροή εκδηλώσεων
Μικρός χρόνος αναμονής
Εύκολη διαδρομή
Αρνητικά στοιχεία:
Οργάνωση και διοργάνωση
Στοχευμένο κοινό
Στολές και περιεχόμενο
Αλκοόλ και συμπεριφορές
Γενική δυσαρέσκεια
Μουσική (αραιή τοποθέτηση ηχείων)
Προτάσεις βελτίωσης / αλλαγές:
Κανονισμοί και έλεγχος
Κατάργηση (π.χ. κατάργηση καρναβαλιού των μικρών)
Περιορισμοί πληρωμάτων σε αριθμό συμμετεχόντων/ουσών
ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΡΥΜΜΕΝΟ ΘΗΣΑΥΡΟ
Θετικά στοιχεία:
Καλή διοργάνωση
Έξυπνα και πρωτότυπα παιχνίδια
Το κυνήγι θησαυρού
Η πλοήγηση στην πόλη
Αρνητικά στοιχεία:
Επαναληψιμότητα και μονοτονία
Μεγάλη διάρκεια παιχνιδιού
Διαρροές θεμάτων
Οργάνωση και συντονισμός
Αριθμός παιχνιδιών και ποικιλία
Προτάσεις βελτίωσης:
Αναβάθμιση και ποικιλία παιχνιδιών
Καλύτερη οργάνωση και βελτίωση διαφάνειας
Αύξηση παιχνιδιών πλατείας
Καλύτερη προσβασιμότητα
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΕΛΑΣΗ ΤΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟΥ
Θετικά στοιχεία:
Μουσική και ηχητική κάλυψη
Ροή και οργάνωση παρέλασης
Στολές και εμφάνιση των γκρουπ
Αρνητικά στοιχεία:
Ήχος και μουσική
Οργάνωση και ροή εκδήλωσης
Προτάσεις βελτίωσης:
Παρεμβάσεις στην οργάνωση και σειρά γκρουπ
Βελτίωση διαδρομής και σκηνικού παρέλασης
Ασφάλεια
Έγκαιρος προγραμματισμός
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΕΛΑΣΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Θετικά στοιχεία:
Οργάνωση και σειρά (μικρή αναμονή, καλή ροή)
Στολές και εμφάνιση
Άρματα και κατασκευές
Ατμόσφαιρα και κέφι
Αρνητικά στοιχεία:
Ήχος και μουσική
Οργάνωση και σειρά
Προτάσεις βελτίωσης:
Μεγαλύτερη προβολή
Αύξηση χορηγιών και εκδηλώσεων
Καλύτερη οργάνωση και έλεγχος παρέλασης
Βελτίωση διαδρομής και δομής παρέλασης
Βελτίωση μουσικής