ΤΟΥ ΕΛΙΣΣΑΙΟΥ ΒΓΕΝΟΠΟΥΛΟΥ
Αν δεν σου αρέσει κάτι στον κόσμο, άλλαξέ το. Αν δεν μπορείς να το αλλάξεις, άλλαξε τον τρόπο που το αντιμετωπίζεις. Αλλά για όνομα του θεού σταμάτα να κλαψουρίζεις.
Η φιλόδοξη νέα σειρά του Netflix, «Ο Γατόπαρδος», είναι ένα ιστορικό δράμα που ζωντανεύει το θρυλικό μυθιστόρημα του Τζουζέππε Τομάζι ντι Λαμπεντούζα.
Όπως και η βραβευμένη με Χρυσό Φοίνικα ταινία (1963) του Λουτσίνο Βισκόντι, αυτή η διασκευή αποτυπώνει το μεγαλείο, την πολιτική ίντριγκα και την υπαρξιακή μελαγχολία μιας αριστοκρατίας σε παρακμή. Η ιστορία διαδραματίζεται τον Μάιο του 1860 και εξιστορεί την κομβική στιγμή στην ιστορία της Σικελίας, όταν οι δυνάμεις του Τζουζέπε Γκαριμπάλντι αποβιβάστηκαν στο νησί, επιταχύνοντας την ενοποίησή του με την Ιταλία και σηματοδοτώντας το λυκόφως της μοναρχίας των Βουρβόνων. Στον πυρήνα του, «Ο Γατόπαρδος», είναι μια ιστορία για την αλλαγή, τόσο την πολιτική όσο και την προσωπική, που αφηγείται μέσα από τον φακό ενός από τους πιο ισχυρούς ευγενείς της Σικελίας, του Ντον Φαμπρίτσιο, πρίγκιπα Ντι Σαλίνα (Κιμ Ρόσι Στιούαρτ).
Ο πρωταγωνιστής, ο πρίγκιπας Ντι Σαλίνα, ενσαρκώνει τις αντιφάσεις της παλιάς τάξης πραγμάτων: είναι ένας άνθρωπος με τεράστια δύναμη και επιρροή, αλλά αναγνωρίζει το αναπόφευκτο της αριστοκρατικής παρακμής. Είναι διανοούμενος και πραγματιστής, βαθιά συντονισμένος με το μεταβαλλόμενο πολιτικό τοπίο, αλλά δεσμευμένος από μια ζωή προνομίων και παραδόσεων. Μέσα από τα μάτια του, παρακολουθούμε τη διάβρωση ενός κάποτε ακλόνητου φεουδαρχικού συστήματος, καθώς η ανερχόμενη αστική τάξη, ενθαρρυμένη από τον επαναστατικό ζήλο του κινήματος του Γκαριμπάλντι, προσπαθεί να διεκδικήσει τη θέση της στην κοινωνία. Ο ανιψιός του Φαμπρίτσιο, ο Τανκρετι, αντιπροσωπεύει αυτή τη νέα γενιά, καιροσκόπος και πρόθυμος να αγκαλιάσει την αλλαγή, διακηρύσσοντας περίφημα: «Για να παραμείνουν τα πράγματα ίδια, όλα πρέπει να αλλάξουν». Η απόφασή του να ευθυγραμμιστεί με τις νικηφόρες δυνάμεις και να παντρευτεί εκτός της αριστοκρατίας σηματοδοτεί μια υπολογισμένη προσαρμογή και όχι μια πράξη εξέγερσης.
Στο επίκεντρο του «Ο Γατόπαρδος» βρίσκεται η δύσκολη συμμαχία μεταξύ του Τανκρετι και της η Αντζέλικα (Ντέβα Κασέλ), της όμορφης αλλά κοινωνικά κατώτερης κόρης ενός πλούσιου επιχειρηματία. Υποδυόμενη την Αντζέλικα η εντυπωσιακή Κασέλ, η οποία είναι μια γοητευτική και φιλόδοξη νεαρή γυναίκα, προτάσσει και τον νεοαποκτηθέντα πλούτο της ο οποίος της επιτρέπει να διεισδύσει στα ίδια τα σαλόνια που κάποτε απέρριπταν την οικογένειά της. Το ειδύλλιό της με τον Τανκρέντι είναι ταυτόχρονα μια ιστορία αγάπης και μια μεταφορά για την κοινωνική αλλαγή που κατακλύζει τη Σικελία. Ο γάμος τους είναι μια στρατηγική κίνηση, που εξασφαλίζει το μέλλον του Τανκρέτι σε μια νέα τάξη πραγμάτων όπου το χρήμα μιλάει πιο δυνατά από την ευγενή καταγωγή. Εν τω μεταξύ, η αριστοκρατία, με παράδειγμα τον Δον Φαμπρίτσιο, παλεύει με την οδυνηρή συνειδητοποίηση ότι ο κόσμος της καταρρέει, όχι μέσω βίαιης ανατροπής αλλά μέσω αφομοίωσης και σιωπηλής παράδοσης.
Η σειρά επιδεικνύει την πολυτελή παρακμή του περιβάλλοντός της. Η μεγαλοπρέπεια των παλατιών της Σικελίας, τα πολυτελή κοστούμια και οι σχολαστικές λεπτομέρειες της εποχής βυθίζουν μας βυθίζουν σε έναν κόσμο στο χείλος του αφανισμού. Ωστόσο, κάτω από τη χλιδή κρύβεται ένα υπόγειο ρεύμα παρακμής και αναπόφευκτου. Η κινηματογράφηση αποτυπώνει την έντονη αντίθεση μεταξύ της ξεθωριασμένης αριστοκρατικής μεγαλοπρέπειας και της ωμής ενέργειας των επαναστατικών δυνάμεων που σαρώνουν το νησί.
Περισσότερο από ένα έργο εποχής, το «Ο Γατόπαρδος» συντονίζεται με τα σύγχρονα θέματα της εξουσίας, της ταξικής πάλης και της αδυσώπητης δύναμης της προόδου. Η παράσταση εμβαθύνει στην ψυχολογική και συναισθηματική επιβάρυνση της ιστορικής αλλαγής, ιδιαίτερα σε όσους βρίσκονται στην πλευρά των ηττημένων. Ο Δον Φαμπρίτσιο, τον οποίο υποδύεται με βαρύτητα ο Κιμ Ρόσι Στιούαρτ λειτουργεί ως τραγική φιγούρα παρατηρητής της ιστορίας και εν μέρει ενεργός συμμετέχων, μιας και δεν μπορεί να παρέμβει στη ροή των γεγονότων και της ιστορίας, η οποία έχει πάρει τον δρόμο της. Η ήρεμη παραίτησή του και η βαθιά συνειδητοποίηση της ματαιότητας της αντίστασης τον καθιστούν έναν από τους πιο τραγικούς χαρακτήρες της ιστορικής μυθοπλασίας.
Ωστόσο, η μαγεία του Βισκόντι έλειπε, εκεί που η ταινία του Βισκόντι ξεχείλιζε από οπερατική ένταση και μελαγχολικό μεγαλείο, το «Ο Γατόπαρδος» του Νetflix απλώς απολαμβάνει τα κομψά κοστούμια και τα γραφικά τοπία του, χωρίς να εμβαθύνει πραγματικά στο συναισθηματικό και πολιτικό βάρος της αφήγησής του.
Η σειρά ακολουθεί τον Δον Φαμπρίτσιο, πρίγκιπα της Σαλίνα, καθώς περιηγείται στην κατάρρευση της αριστοκρατίας, παραχωρώντας απρόθυμα τα ινία στην ανερχόμενη αστική τάξη. Ωστόσο, αντί να εξερευνήσει με αποχρώσεις την υπαρξιακή του πάλη, η σειρά περιορίζει το τόξο του σε μια σειρά από όμορφα αλλά αδρανή tableaux. Ακόμα και ο καιροσκοπικός γάμος του Tανγκρέντι με την Aντζέλικα στερείται δραματικής έντασης, καθώς η ταξική τους σύγκρουση σκιαγραφείται με αδρές γραμμές αντί να γίνει βαθιά αισθητή. Παρόλο που οι ερμηνείες είναι ικανές, το σενάριο δεν έχει πικάντικη γεύση, καθώς προτιμά τον εκθειαστικό διάλογο από το ωμό συναίσθημα. Η σειρά είναι οπτικά εντυπωσιακή, αλλά η αφήγησή της μοιάζει άψυχη.
«Ο Γατόπαρδος» έχει όλα τα σωστά συστατικά, αλλά δεν έχει το πάθος για να τα κάνει να τραγουδήσουν, γιατί μπορεί η τέχνη να είναι ένα ψέμα που μας βοηθάει να ανακαλύψουμε την αλήθεια, αλλά πρέπει το ψέμα να είναι καλοδιατυπωμένο.