Σήμα κινδύνου «εκπέμπει» μια έρευνα του Guardian που αποκαλύπτει ότι σχεδόν όλοι οι πολίτες στην Ευρώπη αναπνέουν τοξικό αέρα.
Η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια «σοβαρή κρίση δημόσιας υγείας», με σχεδόν όλους τους κατοίκους της Γηραιάς Ηπείρου να ζουν σε περιοχές με επικίνδυνα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης, σύμφωνα με έρευνα του Guardian.
Μια φρικαλέα πραγματικότητα αποκαλύπτεται από την ανάλυση των δεδομένων που συγκεντρώθηκαν με τη χρήση σύγχρονης μεθοδολογίας – συμπεριλαμβανομένων λεπτομερών δορυφορικών εικόνων καθώς και μετρήσεων από περισσότερους από 1.400 επίγειους σταθμούς παρακολούθησης: το 98% των ανθρώπων να ζουν σε περιοχές με ιδιαίτερα επιβλαβή ρύπανση από μικροσωματίδια που υπερβαίνει τις κατευθυντήριες γραμμές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Σχεδόν τα δύο τρίτα ζουν σε περιοχές όπου η ποιότητα του αέρα είναι υπερδιπλάσια από τις κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ.
Η χώρα που έχει πληγεί περισσότερο στην Ευρώπη είναι η Βόρεια Μακεδονία. Σχεδόν τα δύο τρίτα των ανθρώπων σε ολόκληρη τη χώρα ζουν σε περιοχές με υπερτετραπλάσια των ορίων του ΠΟΥ για τα μικροσωματίδια PM2,5, ενώ σε τέσσερις περιοχές διαπιστώθηκε ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι σχεδόν εξαπλάσια, μεταξύ των οποίων και στην πρωτεύουσά της, τα Σκόπια.
Σημαντική χειρότερη η κατάσταση στην ανατολική Ευρώπη
Η ανατολική Ευρώπη είναι σημαντικά χειρότερη από τη δυτική Ευρώπη. Στην Ιταλία, πάνω από το ένα τρίτο των κατοίκων της κοιλάδας του Πάδου και των γύρω περιοχών στο βόρειο τμήμα της χώρας αναπνέουν αέρα που είναι τετραπλάσιος από το όριο του ΠΟΥ για τα πιο επικίνδυνα αιωρούμενα σωματίδια.
Ο Guardian συνεργάστηκε με εμπειρογνώμονες σε θέματα ρύπανσης για να δημιουργήσει έναν διαδραστικό χάρτη που αποκαλύπτει τις χειρότερα πληγείσες περιοχές της ηπείρου. Οι μετρήσεις αφορούν τα PM2.5 – μικροσκοπικά αιωρούμενα σωματίδια που παράγονται κυρίως από την καύση ορυκτών καυσίμων, ορισμένα από τα οποία μπορούν να περάσουν από τους πνεύμονες και να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος, επηρεάζοντας σχεδόν κάθε όργανο του σώματος. Οι τρέχουσες κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ αναφέρουν ότι οι μέσες ετήσιες συγκεντρώσεις των PM2.5 δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα 5 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο (μg/m3).
Η νέα ανάλυση διαπίστωσε ότι μόνο το 2% του πληθυσμού της Ευρώπης ζει σε περιοχές εντός αυτού του ορίου. Οι ειδικοί λένε ότι η ρύπανση από τα PM2,5 προκαλεί περίπου 400.000 θανάτους ετησίως σε ολόκληρη την ήπειρο. «Πρόκειται για μια σοβαρή κρίση δημόσιας υγείας», δήλωσε ο Roel Vermeulen, καθηγητής περιβαλλοντικής επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης, ο οποίος ηγήθηκε της ομάδας ερευνητών από όλη την ήπειρο που συγκέντρωσε τα δεδομένα. «Αυτό που βλέπουμε αρκετά καθαρά είναι ότι σχεδόν όλοι στην Ευρώπη αναπνέουν ανθυγιεινό αέρα».
Τα στοιχεία αποκαλύπτουν επίσης:
Σχεδόν όλοι οι κάτοικοι σε επτά χώρες της ανατολικής Ευρώπης – Σερβία, Ρουμανία, Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Πολωνία, Σλοβακία και Ουγγαρία – έχουν διπλάσια επίπεδα από τις οδηγίες του ΠΟΥ.
Περισσότεροι από τους μισούς κατοίκους της Βόρειας Μακεδονίας και της Σερβίας ζουν με τετραπλάσιο όριο αέρα από αυτόν του ΠΟΥ.
Στη Γερμανία, τα τρία τέταρτα του πληθυσμού ζουν με περισσότερο από το διπλάσιο της καθοδήγησης του ΠΟΥ. Στην Ισπανία το ποσοστό αυτό είναι 49% και στη Γαλλία 37%.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα τρία τέταρτα του πληθυσμού ζουν σε περιοχές όπου η έκθεση είναι μεταξύ ενός και δύο φορές μεγαλύτερη από την καθοδήγηση του ΠΟΥ, ενώ σχεδόν το ένα τέταρτο υπερβαίνει περισσότερο από δύο φορές το όριο αυτό.
Σχεδόν 30 εκατομμύρια Ευρωπαίοι ζουν σε περιοχές με συγκεντρώσεις μικρών σωματιδίων τουλάχιστον τετραπλάσιες των κατευθυντήριων γραμμών του ΠΟΥ.
Στη Σουηδία, αντίθετα, δεν υπάρχει καμία περιοχή όπου τα PM2,5 να φτάνουν πάνω από το διπλάσιο της τιμής του ΠΟΥ, και ορισμένες περιοχές στη βόρεια Σκωτία είναι από τις λίγες σε όλη την Ευρώπη που πέφτουν κάτω από το όριο.
Η κυκλοφορία, η βιομηχανία, η οικιακή θέρμανση και η γεωργία είναι οι κύριες πηγές PM2.5 και οι επιπτώσεις συχνά γίνονται δυσανάλογα αισθητές από τις φτωχότερες κοινότητες.
Βεβαρυμμένη η κατάσταση και στην Ελλάδα
Δυστυχώς, το «καμπανάκι» χτυπά και για την Ελλάδα όπου στις περισσότερες πόλεις της Ελλάδας η ποιότητα του αέρα που αναπνέουν οι κάτοικοί τους δεν είναι καλή. Σύμφωνα με την έρευνα του Guardian, οι συγκεντρώσεις των μικροσωματιδίων ΡΜ2,5 στην πλειονότητα των αστικών κέντρων είναι τρεις με τέσσερις φορές μεγαλύτερες σε σύγκριση με τα όρια που συστήνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Σε τουλάχιστον πέντε πόλεις μάλιστα, το Ηράκλειο, την Κω, τη Ρόδος, τη Μυτιλήνη και την Καστοριά, οι συγκεντρώσεις είναι ακόμα μεγαλύτερες.
Όπως προκύπτει από τον χάρτη του Guardian, σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Πειραιά οι συγκεντρώσεις κυμαίνονται από 16 ως 19 μικρογραμμάρια ΡΜ2,5 ανά κυβικό μέτρο αέρα. Ανάλογη είναι η εικόνα σε Αλεξανδρούπολη, Καβάλα, Κοζάνη, Κατερίνη, Τρίκαλα, Λαμία, Κόρινθο, Καλαμάτα και αλλού, ενώ σχετικά χαμηλότερες συγκεντρώσεις (14-16 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα) καταγράφονται στη Λάρισα και στην Πάτρα.
Συνολικά, σε επίπεδο Περιφερειών, η χειρότερη εικόνα καταγράφεται στη βόρεια και στην κεντρική Ελλάδα, στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και στην Κρήτη, ενώ καλύτερη είναι η κατάσταση στην Πελοπόννησο, στην κεντρική και δυτική Ελλάδα και στα νησιά του Ιονίου.
ΠΗΓΗ: Guardian